Zastanawiasz się, czy lepiej wybrać lokatę bankową, czy fundusz inwestycyjny? Lokata daje spokój i bezpieczeństwo. Fundusz daje szansę na większy zysk. W tym artykule wyjaśniam, co się z czym wiąże – konkretnie, prosto, aby każdy zrozumiał.
Bezpieczeństwo kapitału – gdzie ryzyko jest najmniejsze?
Osoby, które nie chcą ryzykować utraty oszczędności, najczęściej wybierają lokatę bankową. Środki zdeponowane w banku są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny – do kwoty 100 tys. euro w przeliczeniu na złote. Oznacza to, że nawet jeśli bank przestanie działać, pieniądze są bezpieczne.
W przypadku funduszu inwestycyjnego sytuacja wygląda inaczej. Fundusz inwestuje w akcje, obligacje, a czasem inne instrumenty finansowe. Ich wartość się zmienia – jednego dnia rośnie, drugiego spada. Tego typu inwestycja wiąże się z ryzykiem. Nie ma gwarancji, że zwrot z inwestycji będzie dodatni. Wszystko zależy od sytuacji na rynku i decyzji zarządzających funduszem.
Potencjalny zysk – czy warto zaryzykować dla większego zarobku?
Na lokacie z góry wiadomo, ile odsetek zostanie wypłaconych po zakończeniu umowy. Bank ustala oprocentowanie i – o ile nie zerwiesz lokaty – otrzymasz pełną kwotę wraz z odsetkami. Ale ten zysk jest z reguły niski. Przy wysokiej inflacji jego siła nabywcza topnieje.
W funduszu inwestycyjnym zysk zależy od sytuacji rynkowej. Jeśli fundusz zarobi na inwestycjach, Ty również zyskasz. Jeśli jednak straci – Twój kapitał się zmniejszy. To opcja dla osób, które nie chcą, by pieniądze leżały bezczynnie, i które akceptują zmienność wyników. W dłuższym czasie fundusze mogą przynieść wyższy zwrot niż lokata, ale nie jest to pewne.
Dostępność środków – jak szybko odzyskasz pieniądze?
Lokata ma jasno określony czas trwania – 3, 6 albo 12 miesięcy. Jeśli wypłacisz środki wcześniej, najczęściej stracisz wypracowane odsetki. Lokata sprawdza się wtedy, gdy nie planujesz ruszać oszczędności przez konkretny czas.
W przypadku funduszu inwestycyjnego środki można wycofać praktycznie w każdej chwili. Wypłata następuje zwykle w ciągu kilku dni roboczych. Ale jest jeden warunek – wartość inwestycji w momencie sprzedaży jednostek musi być korzystna. Jeśli trafisz na spadek, wypłacisz mniej niż wpłaciłeś.
Na jak długo chcesz ulokować pieniądze?
Lokata bankowa to rozwiązanie dla osób, które chcą zabezpieczyć oszczędności na określony, krótki czas – od kilku miesięcy do maksymalnie dwóch lat. Działa jak finansowa „przechowalnia” – nie zarobisz spektakularnie, ale masz pewność, że pieniądze nie przepadną.
Fundusze inwestycyjne to z kolei rozwiązanie dla osób planujących długofalowe oszczędzanie. Jeśli nie będziesz potrzebować środków przez 3–5 lat albo dłużej, inwestycja w fundusz może przynieść więcej niż lokata. Chodzi tu o cierpliwość i gotowość na wahania wartości w krótkim czasie.
Opodatkowanie zysków – jak działa podatek Belki?
Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na lokatę, czy fundusz, zysk zostanie pomniejszony o tzw. podatek Belki. To 19% od dochodu kapitałowego.
W przypadku lokaty bank automatycznie pobiera podatek w dniu naliczenia odsetek. Ty otrzymujesz czysty zysk, bez dodatkowych formalności.
Przy funduszu inwestycyjnym podatek naliczany jest dopiero w momencie wycofania pieniędzy. Dopóki środki są w funduszu, cały wypracowany zysk pracuje dalej. To może przyspieszyć tempo wzrostu inwestycji w długim czasie.
Koszty i opłaty – co Cię może zaskoczyć?
Założenie lokaty nie wiąże się z żadnymi kosztami. Oprocentowanie, jakie otrzymujesz, to realny zysk – nie trzeba nic dopłacać, nie ma opłat za założenie ani prowadzenie.
Fundusze inwestycyjne pobierają opłaty – najczęściej za zarządzanie (od 1% do 3% rocznie) i czasem za nabycie lub umorzenie jednostek. Te opłaty wpływają na końcowy wynik, dlatego dobrze sprawdzić, ile dokładnie wynoszą, zanim zdecydujesz się na konkretny fundusz.
Profil inwestora – kto lepiej odnajdzie się w danym rozwiązaniu?
Lokata to narzędzie dla osób, które cenią stabilność i nie chcą tracić czasu na śledzenie rynku finansowego. To dobry wybór, jeśli oszczędzasz na konkretny cel – np. wakacje, zakup sprzętu czy remont – i chcesz mieć pewność, że pieniądze nie znikną.
Fundusz inwestycyjny sprawdzi się u tych, którzy chcą inwestować długoterminowo i są gotowi na wahania wyceny. To rozwiązanie dla osób myślących o budowaniu kapitału na przyszłość – np. emeryturę, większy zakup lub spłatę kredytu w przyszłości.
Przykład z życia – jak to wygląda w praktyce?
Pan Marcin miał oszczędności w wysokości 20 tys. zł. Założył lokatę na 12 miesięcy z oprocentowaniem 5% w skali roku. Po roku otrzymał 1 000 zł brutto, co po opodatkowaniu dało mu 810 zł zysku.
Pani Katarzyna, jego znajoma, zainwestowała tę samą kwotę w fundusz inwestycyjny oparty na akcjach dużych spółek. Po 12 miesiącach fundusz wzrósł o 11%. Po odjęciu podatku i opłaty za zarządzanie zysk wyniósł około 1 650 zł. Ale przez kilka miesięcy wartość jej inwestycji spadała – w styczniu miała na rachunku mniej niż wpłaciła. Gdyby wówczas zrezygnowała z inwestycji, byłaby stratna.
Lokata bankowa daje bezpieczeństwo i przewidywalność. Fundusz inwestycyjny daje szansę na wyższy zysk, ale wiąże się z ryzykiem. Wybór zależy od tego, co dla Ciebie ważniejsze – spokój czy potencjalny wzrost kapitału.
Jacek Grudniewski
Ekspert portalu Kredytypozyczki.com
